27 februari 2012
Recycling van elektromotoren: nieuwe bronnen voor grondstoffen
Een consortium uit industrie en wetenschap gaat onder leiding van Siemens oplossingen voor het hergebruik van elektromotoren ontwikkelen. Zwaartepunt hierbij vormen permanente magneten met een hoog gehalte aan zeldzame aardmetalen die nodig zijn voor elektrische en hybride voertuigen.
De partners in het project MORE (Motor Recycling) proberen een industrieel bruikbare oplossing te vinden over de hele breedte van de waardeketen, vanaf het ontwerp en de fabricage van de motoren via de retrologistieke verwerking van gebruikte motoren, tot aan het hergebruik in voertuigen. Het project wordt gesteund door het Duitse ministerie voor wetenschappelijk onderzoek (Bundesforschungsministerium – BMBF). Voor compacte en lichte synchrone motoren zijn permanente magneten met een gehalte van circa 30% aan zeldzame aardmetalen nodig. De vraag naar zeldzame aardmetalen zal de komende jaren sterk stijgen, onder andere door de toename in het aantal elektrische en hybride voertuigen. Omdat China momenteel een monopolie heeft op de levering van zeldzame aardmetalen zijn in de toekomst toevoerproblemen te verwachten. Daarom steunt het BMBF in het kader van het onderzoeksprogramma ‘Sleuteltechnologieën voor elektromobiliteit’ (STROM) onder andere de ontwikkeling van grondstofbesparende technologieën voor elektrische voertuigen.
De onderzoekers bestuderen verschillende uitgangspunten voor de recycling van elektromotoren. Het betreft de demontage van de circa een kg wegende magneten uit gebruikte motoren, de reparatie en vervolgens het hergebruik van de elektromotor of onderdelen daarvan, alsook het hergebruik van de magneetmaterialen en de zeldzame aardmetalen door terugwinning uit voorgesorteerd en versnipperd materiaal. Daarnaast dienen concepten voor een voor hergebruik geschikt motorontwerp te worden opgesteld en duurzaamheidsanalyses en modellen voor materiaalkringlopen te worden uitgewerkt.
De resultaten van de onderzoeksprojecten moeten uiterlijk in 2014 beschikbaar zijn. Deelnemers zijn experts van Siemens, Daimler, Umicore en Vacuumschmelze, de universiteit van Erlangen, de technische universiteit Clausthal, het ecologische instituut van Darmstadt en het Fraunhofer-instituut voor systeem- en innovatieonderzoek. De in het project ontwikkelde technologieën kunnen in de toekomst ook ten goede komen aan toepassingen op andere terreinen waarbij zeldzame aardmetalen een sleutelrol spelen, zoals windenergieparken.
