Nu nadenken over slimme auto

Slimme sleutels die de snelheid van jonge bestuurders beperken, remmen die uit zichzelf een botsing voorkomen, of systemen die monitoren of een bestuurder slaperig wordt. Auto’s worden in toenemende mate voorzien van dergelijk vernuft. De auto kan zelfs als sociaal geweten fungeren en aanzetten tot duurzamer rijden met systemen die motiveren om brandstofgebruik en snelheid op elkaar af te stemmen. En met technologie als het alcoholslot kunnen ze zelfs verkeersregels gaan handhaven zonder tussenkomst van de politie.

Hoe ingrijpend moet de invloed van technologie op automobilisten zijn, is de vraag die onderzoekers van het Rathenau Instituut en de TU Eindhoven aan de orde stellen. Dat er bezwaren verbonden kunnen zijn aan techniek die de vrijheid van menselijk handelen inperkt in verkeerssituaties is bijna vanzelfsprekend. Maar is er tegelijkertijd niet ook een verplichting om het stuur over te dragen als technologie de auto in staat stelt om zelfstandig veiliger te rijden dan de bestuurder kan?

De context, betogen de schrijvers van het rapport, moet leidend zijn. Er moet worden afgewogen welke situaties een dwingend technologisch ingrijpen rechtvaardigen en welke niet. Zo kan in een woonwijk met spelende kinderen de technologie in de auto een bestuurder meer vrijheden afnemen dan op een lege snelweg. Niet alleen de belangen van de bestuurder en zijn acceptatie van de technologie maar ook de risico’s voor de medeweggebruiker moeten centraal staan in discussie hierover.

Publicatie
Timmer, J., J. Smids, L. Kool, A. Spahn & R. van Est (2013) Op advies van de auto; Persuasieve technologie en de toekomst van het verkeerssysteem. Den Haag: Rathenau Instituut.