4 juli 2018
ASTRON ontwikkelt hart van nieuwe supercomputer
ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie, heeft het hart ontwikkeld van de nieuwe supercomputer voor de Square Kilometre Array (SKA), de toekomstige grootste en gevoeligste radiotelescoop ter wereld.
De Square Kilometre Array is een nieuwe radiotelescoop die door een internationale samenwerking wordt gebouwd in West-Australië en Zuid-Afrika. In West-Australië zal de telescoop bestaan uit 130.000 kleine antennes, verdeeld over 512 antennevelden. Het ontwerp is gebaseerd op ASTRON’s Low Frequency Array (LOFAR) in Drenthe. Met al die antennes gaat SKA enorme hoeveelheden data genereren: één petabit per seconde – meer dan drie keer het wereldwijde internetverkeer in 2018. ASTRON ontwikkelt samen met het Australische onderzoeksinstituut CSIRO het hart van de supercomputer, het computerboard Gemini, dat alle data in West-Australië gaat verwerken. Dankzij Gemini wordt het nu mogelijk om de duizenden antennes te combineren tot een grote telescoop, wat cruciaal is voor het astronomisch onderzoek van SKA. Gemini is een computerboard waarop de nieuwste Xilinx-processor (een FPGA) is gemonteerd. Hiermee kan het board enorme hoeveelheden gegevens onafgebroken verwerken. Om alle datastromen van SKA in Australië te verwerken en combineren, zal uiteindelijk een supercomputer ontstaan met in totaal 288 Gemini-boards. Na combinatie per antenneveld moet de supercomputer in totaal 5,8 terabit per seconde aan data verwerken. Voor Gemini is veel energie nodig die omgezet wordt in warmte. Om de processor optimaal te kunnen koelen heeft ASTRON een speciale waterkoeling ontwikkeld. Het water transporteert de warmte van de processor direct tot diep onder de grond van de Australische woestijn. Deze manier van koelen werkt beter dan traditionele luchtkoeling. Voor de productie van de 288 Gemini-borden werkt ASTRON nauw samen met Neways Electronics in Leeuwarden.
