(Of: De laatste stap voor de economische ondergang?)
Bekruipt u ook wel eens het gevoel dat wij bezig zijn met een totale leegverkoop?
Dat het knappen van de financiële zeepbel verregaande gevolgen zou hebben was voor de meesten van ons wel duidelijk. Maar dat deze een zó grote verschuiving op het wereldtoneel zou geven was zelfs voor mij een verrassing. Wat zien we nu gebeuren? Om dit verschijnsel goed te duiden moeten we even terug in de tijd.
Toen de Chinese overheid haar onderdanen toestond om de wereldmarkt te betreden was het enige ‘vermogen of bezit’ van de Chinese ondernemers goedkope arbeid. Hierin verschillen ze niet veel van andere Aziatische landen. Wel in de omvang. Met een arbeiderspotentieel van 800 miljoen arbeiders had deze openstelling van China als fabricage werkplaats direct effect op de wereldmarkt. Strategisch gezien bleek de koppeling van de yuan aan de dollar de concurrentiepositie sterk te houden.
Dat Chinezen strategisch ver vooruit plannen zal bekend zijn. Zo heeft China importen altijd tegen gehouden, alleen via samenwerking met lokale bedrijven kunnen westerse (deel) producten ingevoerd worden. In aanvang produceerde China voor het Westen alleen in opdracht laagwaardige producten zoals textiel. Niet in licentie, zoiets bestaat niet in China. Deze laagwaardige producten werden al snel gevolgd door eenvoudige massa elektronica die overgingen naar complexe producten.
Nu zet de Chinese overheid een volgende stap, het binnenhalen van hoogwaardige moderne technologieën. Waar deze eerder gewoon gekopieerd werden (copyright is niet voor niets het ‘right to copy’) worden deze nu opgekocht. Een van de eerste spraakmakende voorbeelden was Lenovo. Deze kocht in 2004 de zieltogende PC divisie van IBM op. Een zelfde proces zien we nu met andere hightech bedrijven gebeuren die het in deze economisch moeilijke tijden zwaar hebben. Ik denk hierbij aan Volvo, en delen van Saab, en recentelijk Wärtsillä. Dit laatste is dan wel geen overname in de zin van het woord, maar naar mijn idee een gevolg van chantage door de Chinese overheid. “Als jullie de scheepsschroeven niet lokaal produceren mogen jullie ze ook niet leveren!” Handig als je als overheid net van plan bent om een serie vliegdekschepen te bouwen!
Wat zal het gevolg zijn van deze, en komende, acties? Het Westen (VS en Europa) verkoopt in een snel tempo zijn tafelzilver. Zodra dit verkocht is zullen we tot de ontdekking komen dat we nieuw bestek nodig hebben. En waar halen we dat dan vandaan? Precies, uit China!
Het wordt nog erger als we bedenken dat naast productiefaciliteiten ook het intellectuele eigendom onderdeel van de verkoop is. Dit verhuist dan eenvoudig mee naar China waar het in een snel tempo gekopieerd zal gaan worden! Bestaande Europese en Amerikaanse fabrikanten gaan dit de komende jaren voelen. De producten die straks vanuit China verscheept worden nemen door al deze technologie aankopenexponentieel in kwaliteit toe, terwijl de prijs naar verhouding laag blijft.
Na de textiel en massa elektronica komt straks voor elk denkbaar westers product een chinees equivalent in de schappen te liggen. Minstens net zo goed, maar wel veel goedkoper!
De toekomst laat zich raden. Tenzij we, zowel Europa als de VS, zo verstandig worden om de Chinese dreiging serieus te nemen. We zullen dan wel zelf moeten leren om, net als de Chinese overheid, het korte termijn denken te vervangen door strategisch lange termijn denken. Daarnaast zullen we China moeten dwingen zijn protectionistische praktijken op te geven.
Alleen dan ontstaat er een wereldmarkt waarin China geen dreiging maar een gewenste partner of zelfs vriend kan zijn.
Jan W. Veltman
Technology- & Business Development
Commint Consultancy BV
