Wetenschap, technologie, techniek, het moet toepassingsgericht zijn. Dat roepen we in ons land om het hardst, eerst als papagaaien en daarna in koor: innovatieve bedrijven zoeken voortdurend ‘toepassers'. "Mijn idee is eigenlijk overal toepasbaar. Ik zoek dus toepassers". Dat woord wordt echt vaak gebruikt in onze wereld. Maar het gekke is dat het volgens het woordenboek niet bestaat. ‘'Toepasser' komt NIET voor in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie en de spellingwoordenlijst van OpenTaal' lees ik.
Veel presentaties, zeker wetenschappelijke, maar steeds vaker ook technologische en technisch-commerciële, gaan dezer dagen in het Engels. Op de gruwelijk interessante website van Waag Society, www.waag.org, kom ik de volgende aankondiging tegen: “The Future of Art & Science Collaborations is a series of double lectures by eminent international researchers and practitioners from the field where art and science interact“. Gaat over een lezingencyclus in het Lorentz Center in Leiden. Waar het mij om gaat, is het prachtige woord ‘practitioners’. Het woordenboek vertaalt dat met ‘beoefenaars’. Letterlijk zou je kunnen zeggen ‘praktijkers’, mensen die iets in praktijk brengen, aan de slag gaan. Dat is waar je iets aan hebt. Die mensen zoeken we. Te vaak wachten wetenschappers en technologen af totdat ze iemand hebben gevonden die een probleem heeft waar hun specifieke oplossing precies op past, hun idee was immers eigenlijk overal wel toepasbaar. Zo werkt het dus niet.
Het maakt eigenlijk niet zo veel uit wie je tegenkomt. Ga gewoon aan de slag, ‘practitionen’. Dan kom je altijd ergens uit waar je vooraf nooit aan had kunnen denken. Een crisis is het ideale moment om zo te werk te gaan. Dat zien we nu ook gebeuren en dankzij de digitaal verbonden wereld gaat dat nu veel sneller dan bij de vorige grote crisis in de jaren tachtig.
Intussen richt onze economie zich op. Twee traditionele pijlers dragen het eerste herstel: de zuivelketen en de offshore industrie. Laat dat nou twee sectoren zijn die altijd al bol stonden van de ‘practitioners’, met opgerolde mouwen. Binnenkort, in november gaat hoogleraar natuurkunde Teun Klapwijk met emeritaat, met pensioen voor gewone mensen. Hij heeft de omslag van dichtbij meegemaakt. Jaren geleden vroeg hij aandacht voor het feit dat we in Nederland verhoudingsgewijs veel theoretisch natuurkundig onderzoek deden en weinig experimentele research pleegden. Professor Klapwijk zal misschien nog niet helemaal tevreden zijn, maar hij mag zich er in verheugen dat we, vooral ook dankzij de investeringen uit de aardgasopbrengsten, sindsdien veel meer experimentele laboratoria hebben draaien. Dat feit leidt er bijna vanzelf toe dat we meer practitioners hebben dan toen. Inderdaad bijna allemaal Engelstalig. Tachtig tot negentig procent van alle bètapromovendi in Nederland zijn van niet-Nederlandse herkomst. Maar de aandacht voor techniek neemt onder Nederlanders ook eindelijk weer toe, dus wie weet….
Pratend met Jo Nijsen van Huisman Equipment, een bedrijf uit de booming offshore business, blijkt dat hij zijn mensen voor ontwikkeling van besturingssoftware vooral rekruteert bij de afdeling werktuigbouw van de Hogeschool Rotterdam en bij lucht- en ruimtevaart bij de TU Delft. Daar komen blijkbaar de echte practitioners vandaan. “Wie met werktuigbouw aan de gang gaat, merkt heel snel dat je tegenwoordig niet meer zonder besturingstechniek kunt wil je iets aan de praat krijgen”.
Ja, en dan al die burgerinitiatieven, de FabLabs, Techlabs, Wetlab, Protoplace, Technology Hotels, maar ook het Devlab en noem maar op. Al die plekken waar mensen elkaar gewoon opzoeken en leuke dingen gaan doen, dat is practitioning, het beoefenen, praktiseren van technologie. Het zelf bij elkaar zoeken van componenten op verschillende stands om je eigen elektronicagadget samen te stellen, voorheen bij de beurs HET Instrument en straks, volgend jaar, tijdens WOTS, World of Technology & Science, het is allemaal practitioning. Misschien moeten we de woorden toepassen en toepassing ook maar uit het woordenboek schrappen.
