Het is en blijft een foute reflex. Als de wind even tegen is naar Den Haag rennen om subsidie zal nooit de methode worden waarmee ondernemerschap wordt versterkt. Cornelis Verolme was een prima, gedreven ondernemer, tot hij verslaafd raakte aan overheidssteun. De RSV-enquête lijkt vergeten.
Tweehonderd tachtig miljoen euro werd op een achternamiddag beschikbaar gesteld om de high tech met name in het zuiden van ons land te steunen. Sinds Nina Brink is die term high tech niet meer zo misbruikt. Het geld zou nodig zijn om kenniswerkers vast te houden die anders naar het buitenland zouden gaan. Alsof er in het buitenland geen recessie gaande is die de vraag naar kenniswerkers daar misschien nog wel sterker dempt dan bij ons. De kenniswerkers die ‘over’ zijn bij een paar grote bedrijven kunnen nu aan de gang blijven bij ‘kennisinstellingen’, betaald door de overheid.
Intussen zoekt twintig procent van alle private technologiebedrijven naar personeel, kenniswerkers, nog steeds. Die bedrijven krijgen nu wellicht niet alleen te maken met oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt, maar zien zelfs projecten die zij zouden kunnen doen naar kennisinstellingen verdwijnen die met hun gratis kenniswerkers dik onder de markt kunnen duiken. Gekker moet het niet worden….
Misschien gloort er hoop. De goeroe van het kabinet Balkenende-tig, Piet Hein Donner, heeft het licht gezien. Nodigde de federatie van technologiebranches, FHI, uit om hem te komen vertellen hoe het nu echt in elkaar zit. Natuurlijk geeft ook hij niet toe dat de kenniswerkersregeling een blunder was. Als er wordt gedreigd met massaontslag dan moet je iets doen. Zo ging het met Cornelis Verolme indertijd ook al. De publieke opinie eist daadkracht, het journaille voorop.
Misschien komt er over enige tijd ook hierover weer een mooi stukje reality tv met ondervragingen en onthullingen, maar voor hetzelfde geld, dat dan echt weg is, komen de graaiers er mee weg.
Intussen blijft ons structurele probleem bestaan. Wat heet, het is zo alleen maar groter geworden. De suggestie is inmiddels gewekt dat we technologische kenniswerkers over hebben. Niet is minder waar. Ja, we hebben misschien wat kenniswerkers over die door een paar grote bedrijven overbetaald werden en daardoor moeilijk plaatsbaar bleken. Recent werd duidelijk dat vergelijkbare technologen bij de grote bedrijven anderhalf tot tweemaal zoveel verdienen als bij een middelgroot bedrijf dat ondernemend wordt geleid. Dat kon natuurlijk geen stand houden.
Ons structurele probleem blijft bestaan. Iets meer bèta-instroom wordt er gesignaleerd op de universiteiten. Het zegt niet zo veel als het een uiting is van uitstellen van toetreding tot de arbeidsmarkt omdat er even geen arbeidscontracten worden getekend in autoshowrooms.
De bèta -instroom op het hbo is nog steeds schrikbarend laag. En dat is nou juist de categorie die we de komende jaren het meest nodig hebben, die we ook niet zo makkelijk uit het buitenland kunnen halen. Je emigreert niet voor een hbo titel, dat moet toch eigenlijk wel voor een PhD-graad zijn.
Vijf hbo scholen stuurden een brandbrief. Er moet iets gebeuren. Houd op met versnippering van specialismen over regio’s. Stop het idiote quasi-ondernemersgedrag van onderwijsdirecteuren die de structureel meest noodzakelijke studierichtingen opheffen ‘omdat er te weinig leerlingen voor zijn’. Mevrouw Van der Hoeven en meneer Donner zouden die minister met de breedgerande hoed eens flink door elkaar moeten schudden. En het gaat echt niet om de inzet van veel extra overheidsgeld. Waarschijnlijk is het juist wel goed dat het geld even op is. Komen we de gekte voorbij en gaan we weer echt met kennis aan het werk, geld verdienen in plaats van potverteren. Wat een déjà vu!
Drs. J.C. Groeneveld
FHI, federatie van technologiebranches
