Draad en kabel voor de wereld

Wetenswaardigheden omtrent keurmerken

Wat de eisen aan kabel, snoer of draad zijn, is over het algemeen heel helder. Weerstand, maximale stroom en isolatiewaarde zijn zo van die factoren die als eerste bekeken worden bij de keuze voor een bepaald type. Toch zijn er ook factoren die van belang kunnen zijn die niet onmiddellijk voor de hand liggen. Keurmerken en certificering zijn nu niet bepaald voor een techneut het eerste waar hij naar kijkt, maar kunnen met name van belang zijn voor bijvoorbeeld machines die over de hele wereld verkocht moeten worden.

Fabrikanten van installaties en machines die hun producten internationaal exporteren, weten dat het een uitdaging is om overal te voldoen aan de lokale normen en voorschriften waaraan alle geïnstalleerde componenten moeten voldoen. Af en toe moet een machinebouwer zich in allerlei bochten wringen omdat de te gebruiken onderdelen slechts volgens één norm tegelijk zijn gecertificeerd. Een machine die zowel op de Europese markt als op de Amerikaanse en Aziatische markt wordt verkocht, kan dan ook drie versies van hetzelfde onderdeel nodig hebben. Dat dit lastig is voor zowel de productieafdeling als de beheerder van het magazijn, moge helder zijn. Veel prettiger is het als alle onderdelen in een machine of apparaat overal in de wereld toegepast mogen worden. Een uitdaging die vooral afhankelijk is van de producent van de onderdelen. Hij moet immers alles overal laten certificeren. Zelfs als de eisen tegenstrijdig zijn, moet hij dan een weg zien te vinden om dit toch mogelijk te maken.

Draad en kabel
Bij een onderdeel waarvan er slechts één in een bewust apparaat wordt toegepast, is dit certificeringsprobleem nog te overkomen, maar bij iets als draad en kabel wordt het lastig. Daarvan worden vele meters toegepast en dan is het wel zo prettig als certificeringen hier geen hindernissen opwerpen.
Helukabel heeft dit probleem voor montagesnoer aangepakt en een type snoer ontwikkeld dat afrekent met dit probleem. Het enkeladerig montagesnoeren met de typeaanduiding FIVENORM is hiermee een eenvoudige en kostenbesparende oplossing. Het PVC geïsoleerde koperen draad is gecertificeerd volgens alle gangbare goedkeuringen zoals VDE, CSA, EAC, UL en MTW (afbeelding 1). Hierdoor is de FIVENORM wereldwijd inzetbaar en mede dankzij de MTW-lijst (Machine Tool Wiring) is het geschikt voor de gehele machinebouwsector. Exportgerichte bedrijven kunnen met dit type draad dus profiteren van een efficiëntere voorraadbeheer en een vereenvoudigde onderdelenlijst.
De FIVENORM enkeladerige snoeren, vervaardigd in Duitsland volgens de hoogste kwaliteitsnormen, zijn verkrijgbaar met meerdere kleuropties. De draden met kerndiameters tussen 0,5 en 6 mm² worden niet alleen op kabeltrommels geleverd, maar ook in praktische kartonnen dozen waar lengtes van 100 meter in verpakt zijn. Dit vergemakkelijkt de verwerking van kleinere hoeveelheden en vereenvoudigt op zijn beurt de machinebekabeling. Tenslotte moeten we nog vermelden dat de FIVENORM enkeladerige snoeren gebruikt kunnen worden tot een geleidertemperatuur van maximaal 90 °C en een uitgebreid spanningsbereik hebben tot 1.000 V_AC of 1.250 V_DC .

Datakabel tot 600 V?
Bij sommige datakabels van Helukabel zien we ook iets bijzonders. Volgens de opdruk is deze gecertificeerd tot 600 V (afbeelding 2). Dit lijkt heel raar, want daar waar de kabel voor gemaakt is, zal hij nooit moeten functioneren voor dergelijke hoge spanningen. Toch heeft Helukabel deze Cat5-kabel niet voor niets voor deze hoge spanning gecertificeerd. Gebruikers van datakabels stellen namelijk steeds hogere eisen aan spanningsspecificaties en goedkeuringen van de Amerikaanse test- en standaardisatieorganisatie Underwriter’s Laboratory (UL). Voor het waarom moeten we gaan kijken hoe op veel plekken datakabel in een gebouw gelegd wordt, namelijk in kabelgoten.
Kabelgoten worden vooral gebruikt voor de bekabeling van gebouwen, maar ook in de machinebouw vinden we ze terug. Die goten hebben vaak meerdere ruimtes waarin installateurs kabels met verschillende functies en spanningen afzonderlijk van elkaar kunnen leggen. Daartussen liggen afschermplaten om interferentie – bijvoorbeeld van elektromagnetische golven – te voorkomen. Afhankelijk van de installatievoorwaarden kan de kabelgoot deel uitmaken van de machinebekabeling of van de bekabeling van het gebouw – dit wordt bepaald door de UL-inspecteur.
Wanneer een nieuwe datakabel wordt gelegd in een productiehal waar al de nodige kabelgoten zijn opgehangen, dan kan het gebeuren dat een relevante ruimte in de kabelgoot niet voor dit doel is bestemd of reeds volledig bezet is. In dat geval moet de installateur de kabel onvermijdelijk in de volgende ruimte leggen – waar zich vaak stroomkabels bevinden met een diëlektrische sterkte tot 600 volt, en in zeldzame gevallen zelfs 1.000 volt.

Samen gelegde kabels
Dit is waar de UL-norm in beeld komt: deze vereist dat alle kabels die in een kamer worden gelegd dezelfde diëlektrische sterkte hebben. Hoewel een data-, sensor- of buskabel nooit op 600 volt werkt, moet de diëlektrische sterkte wel op het label worden vermeld. Anders kan de inspecteur de goedkeuring weigeren, of moet de installateur achteraf een beschermende mantelbuis gebruiken of de kabel vervangen om een goedkeuring van het certificeringsbedrijf te krijgen. De UL-notering UL444, die gewoonlijk van toepassing is op bekabeling voor gebouwen, verbiedt echter uitdrukkelijk het afdrukken van spanningsinformatie op communicatiekabels – een feit dat in strijd is met de wensen van de gebruikers, die steeds vaker juist deze informatie eisen.
Om aan de eisen van haar klanten te voldoen, heeft Helukabel bijvoorbeeld haar Ethernetkabels van de PROFInet-serie voorzien van aanvullende UL-certificeringen, de zogenaamde AWM-stijlen (Appliance Wiring Material). Deze richtlijnen, die hun oorsprong vinden in de bekabeling van machines en apparaten, zorgen voor de gewenste hogere diëlektrische sterkte van de kabels en maken de bijbehorende opdruk mogelijk, die nodig is voor een succesvolle goedkeuring. Dit staat de gebruiker echter niet toe om zonder meer datakabels samen met stroomkabels te leggen. De UL-goedkeuring omvat namelijk wel een diëlektrische-sterktetest, maar geen elektromagnetische-compatibiliteitstest (EMC). Daarom moeten gegevens- en stroomkabels, ondanks de uitgebreide certificering, indien mogelijk afzonderlijk of op afstand worden gelegd. Als een gezamenlijke installatie bijvoorbeeld om ruimteredenen onvermijdelijk is, moet de installateur een EMC-test uitvoeren om mogelijke interferentie te voorkomen.

UL-specificaties en machinebekabeling
Of een bekabelingssysteem nu voor een machine of voor een gebouw bestemd is, de inspecteur bepaalt welke normen van toepassing zijn. In de machinebouw worden vaak kabelrupsen gebruikt voor het leggen van zowel stroom- als datakabels – in feite zijn ze hier niet meer dan een beweegbare vorm van een kabelgoot. UL heeft echter geen vaste norm voor de configuratie van kabelrupsen. Hier wordt veel overgelaten aan het oordeel van de inspecteur.
In de afgelopen jaren heeft ongeveer 30 procent van de UL-inspecteurs de eis voor hetzelfde spanningsbereik van kabelgoten overgebracht op machinebekabeling en kabelrupsen. In toenemende mate wordt – indien kabels niet afzonderlijk zijn gelegd of niet afzonderlijk kunnen worden gelegd – dezelfde diëlektrische sterkte van data- en stroomkabels geëist. Daarom neemt ook de vraag naar kabels met de bijbehorende UL-goedkeuring toe. Helukabel biedt met zijn omvangrijke portfolio aan data-, netwerk- en buskabels, die zowel volgens UL444 als AWM zijn goedgekeurd, voor elke toepassing de optimale oplossing – inclusief de door de UL-norm vereiste diëlektrische sterkte.

Tot slot
De opdruk op een kabel kan in een aantal gevallen toch echt van belang zijn of een bepaald type wel of niet toegelaten wordt door de lokale markt of de keuringsinstanties ter plekke. Een fabrikant als Helukabel kan u daarbij van dienste zijn door hun kabel ruim te certificeren. Export van een machine of installatie in het buitenland zal daardoor minder een probleem zijn, wat natuurlijk grote voordelen heeft.