“Heavy Metal” of Mozart?

Lawaai bij Motor- en Netspoelen.

Elektronische apparaten maken in principe geen geluid. Uitzonderingen zijn natuurlijk de ventilatoren die voor de koeling moeten zorgen en eventueel een brommende transformator. Dit laatste komt door de invoering van de schakelende voeding gelukkig al veel minder vaak voor, alhoewel je zo af en toe toch nog wel eens een voeding tegen komt die een hele hoge pieptoon genereert. Toch zijn er sommige apparaten die wel degelijk van zichzelf herrie maken, iets dat niet altijd gewenst is.

Moderne besturingen bevatten vaak frequentieregelaars (F.R.). Niet alleen in de industrie komen we deze tegen, maar ook in de woonomgeving. Neem bijvoorbeeld de besturing van liften, luchtbehandelingsystemen en wasmachines. In negen van de tien gevallen bevat de motorregeling een frequentieregelaar.
De voordelen van een dergelijke regelaar, zoals een betere besturing en daarmee energiebesparing, moge duidelijk zijn. Om de regelaar echter optimaal te kunnen inzetten, moeten zowel de ingang als de uitgang voorzien worden van beschermingmiddel in verband met EMC. De terugwerking naar het net moet immers beperkt worden in verband met netvervuiling, maar ook de motor moet beschermd worden om de levensduur te verlengen. De pulsvormige uitgangsstroom zorgt namelijk voor behoorlijk veel hogere harmonischen waardoor de motor eerder warm loopt en de lagers het behoorlijk te verduren krijgen.

Een complex thema is de totale geluidproductie van de installatie wanneer deze in woonomgeving wordt ingezet. Meestal gaat het hierbij niet om de maximale hoeveelheid geluid, maar juist om de toch wel hinderlijke zoem- en bromtonen die constant geproduceerd worden. Aan de maximale hoeveelheid herrie is vaak vrij eenvoudig wat te doen door het nemen van goede geluidisolerende maatregelen. Lastiger zijn de veel zachtere, maar toch hinderlijke geluiden die erg vervelend zijn in een werk- of leefomgeving. De meeste frequentieregelaars werken met pulsbreedtemodulatie en gebruiken filters die spoelen bevatten om de motor te beschermen tegen de steile flanken. Een zelfde werking zien we bij het filter aan de ingang om de harmonischen ten gevolge van de pulserende stromen door het gelijkrichting aan de netzijde van de frequentieregelaar weg te werken. In beide gevallen is het filter een laagdoorlaatfilter dat de veroorzaakte harmonischen beperkt.
Juist deze spoelen zijn de oorzaak van veel van het hinderlijke achtergrondgeluid van de installatie. Het zijn dus niet alleen de ventilator of motor die verantwoordelijk zijn voor onaangename geluiden.

Voor het complete artikel klikt u hier