21 november 2025
Hoe innovatieve technologie industrie veiliger en slimmer maakt
Hoe kunnen operators in complexe industriële processen sneller, veiliger en met minder fouten werken? Promovendus Tim Schoonbeek onderzocht hoe de inzet van Augmented Reality (AR) en Artificial Intelligence (AI) assemblage- en productieprocessen kan verbeteren. Zijn onderzoek toont aan dat slimme technologie niet alleen de kwaliteit van die processen verhoogt, maar ook de rol van de mens in de fabriek van de toekomst herdefinieert. Hij werkte voor zijn promotie samen met ASML.
De cover van Tim Schoonbeek zijn proefschrift. Beeld: AI-gegenereerd.
De aanleiding voor het promotieonderzoek van Tim Schoonbeek was een wereldwijde gebeurtenis die iedereen raakte: “Tijdens de coronaperiode kregen operators van ASML online begeleiding van experts om storingen in een machine op te lossen. Dat bracht het bedrijf op een idee: wat als een AR-bril en AI die rol kunnen overnemen? Dan heb je geen tweede persoon meer nodig om mee te kijken, maar een systeem dat automatisch waarschuwingen geeft, handelingen logt en instructies toont. Dit bespaart tijd, vermindert papierwerk en verhoogt de veiligheid.”
Internationale samenwerking en cruciaal inzicht
Om meer inzicht te krijgen in de menselijke kant van technologie, liep Schoonbeek stage aan de Universiteit van Cambridge. Daar werkte hij samen met een psycholoog aan een onderzoek waarbij deelnemers met een AR-bril een eenvoudige drone in elkaar moesten zetten.
Schoonbeek legt uit welke inzichten deze samenwerking opleverde. “Deelnemers zonder ervaring bleken de AR-instructies nauwkeurig op te volgen. De experts die aan het onderzoek deelnamen, negeerden deze instructies vaak.”
Volgens de promovendus is dit inzicht cruciaal voor het ontwerpen van interacties tussen mens en machine. “Bij het ontwerpen van een systeem, machine of product moet je rekening houden met hoe mensen het in elkaar zetten en gebruiken.”
Praktische toepassingen
De promovendus kwam tot een aantal conclusies die zorgen voor praktische toepassingen:
- Automatisch loggen: Operators hoeven niet direct te reageren op meldingen, maar kunnen hun werk afronden en daarna actie ondernemen.
- 4 eyes principle: Door gebruik van een AR-bril kan een tweede controlepersoon worden vervangen door slimme algoritmes die meekijken en waarschuwen. Zo kan de tweede engineer zich focussen op andere werkzaamheden.
- Veiligheid en precisie: Bij machines zo groot als een bus is elke fout kostbaar. AR helpt fouten voorkomen en stilstand minimaliseren.
Tijdens zijn promotieonderzoek greep Schoonbeek iedere kans aan om de verschillende elementen van zijn onderzoek verder te verkennen. Na zijn onderzoeksavontuur in het Verenigd Koninkrijk liep hij drie maanden stage bij Microsoft in Seattle. Daar deed de promovendus onderzoek naar de HoloLens (een soort AR-bril) en de bijbehorende algoritmen. “Ik heb onderzocht hoe een dergelijke lens, en de gegevens die deze verzamelt, kan worden gebruikt als automatische ondersteuning voor de industrie tijdens de uitvoering van procedures. Ik heb specifiek gekeken naar de mogelijkheden voor gebruik met machines zoals die van ASML.”
Voorkomen stilstand
Door de variatie in de machines van ASML, is een uniforme toepassing met een AR-bril nog niet mogelijk. Schoonbeek ziet wel kansen voor het bedrijf om de kennis over deze digitale tool toe te passen: “Het bouwen van een ASML-machine vraagt extreme precisie: één verkeerd schroefje kan leiden tot dagenlange stilstand, met enorme kosten voor klanten. AR en AI bieden een oplossing die niet alleen fouten voorkomt, maar ook processen versnelt en operators ondersteunt.”
