Nieuwe wind door de groepenkast

De toekomst van de verdeeltechniek in woningen

Vroeger was er ruimte genoeg in de meterkast voor de bakelieten kast met keramische zekeringen, een stofzuiger, een zak aardappelen en tientallen schoenen. Vandaag bevat de meterkast een moderne, kunststof verdeler met aardlekschakelaars en meerdere rijen moderne installatieautomaten. Daar komen bij een slimme energiemeter, een modem en een router voor onze internetaansluiting en steeds vaker ook een harde schijf of back-upsysteem, of zelfs de omvormer voor zonnepanelen. Niet zo vreemd dat het nieuwe bouwbesluit een ruimere meterkast voorschrijft. Een stofzuiger en schoenen horen daar, vanwege de veiligheid, in elk geval niet thuis.

Elektrische auto’s, zonnepanelen, vergaande automatisering en gelijkstroom doen geleidelijk hun intrede in onze woningen. Dat betekent nogal wat voor de verdeler. Deze gaat de komende tien jaar uitdijen en aan belang winnen. De groepenkast krijgt in een ‘all-electric’ woon- en werkomgeving steeds meer voor zijn kiezen.
Dat de verdeler uiteindelijk, op middellange of zelfs lange termijn, ook weer zal afslanken, is eveneens een realistisch scenario. Een mogelijke doorbraak van gelijkstroom kan daarvoor zorgen. In een DC-infrastructuur krijgen verdelen en beveiligen hoogstwaarschijnlijk een andere invulling.
In elk geval staat het wel vast dat de verdeel- en beveiligingsfuncties van de groepenkast in de woning een nieuwe dimensie krijgen. Hager heeft daar al een duidelijke visie op en publiceerde onlangs een uitgebreide white paper waarin ze uitleggen wat ons te wachten staan. Een aantal punten uit die visie willen we nu al met u delen.

Op weg naar ‘all-electric’
De ontwikkelingen achter de deur van de meterkast gaan snel. Dat komt ook doordat de ontwikkelingen van de installatietechniek snel gaan. Zodra we minder of geen gas meer gebruiken, worden we afhankelijk van elektriciteit. De woning elektrificeert. We wekken onze eigen, duurzame elektriciteit op, we laden onze elektrische auto’s op, we verwarmen de woning met elektrische warmtepompen en we verwennen ons met het gemak en het comfort van steeds meer elektrische apparaten en automatische besturingen.
Een gemiddeld tweepersoonshuishouden verbruikt vandaag de dag 3.450 kWh per jaar. In de jaren negentig was dat nog 2.800 kWh. Vergeet daarbij niet dat apparaten in de tussentijd een stuk energiezuiniger zijn geworden.
Nederland streeft ernaar dat in 2050 alle woningen zonder fossiele brandstoffen toe kunnen. Dat zal de druk op de elektriciteitsvoorziening verder opvoeren. Tegen die tijd zullen gebouwen elektriciteit met elkaar uitwisselen en is energiemanagement cruciaal. Het betekent dat we vanuit de groepenkast de elektriciteit steeds slimmer moeten verdelen. Je zal zien dat naast verdelen en beveiligen ook energiemanagement een belangrijke taak van de verdeelinstallatie wordt. In die laatste functie zal de verdeler moeten zorgen voor voorrangsregelingen en een slimme inzet naar beschikbaarheid.
Tegelijkertijd groeit in de vakwereld het geloof in een toekomst op DC. Ongemerkt zijn vrijwel alle apparaten om ons heen op gelijkstroom gaan werken. Laptops, LED-lampen, elektrische auto’s, maar ook pompen en motoren; alle nieuwe, zuinige technieken werken op DC. Ook zonnepanelen wekken gelijkstroom op. Op dit moment zijn we druk met het converteren van AC naar DC en andersom. Waarom zouden we straks de opgewekte gelijkstroom niet rechtstreeks naar de afnemers sturen? Als we zover zijn, zal de rol en functie van de verdeler ingrijpend veranderen. Misschien heb je die verdeler op de lange termijn helemaal niet meer nodig? Dan kan het DC-netwerk zelf voor de beveiliging en slimme distributie zorgen.