Onderzoek, ontwikkeling en innovatie

6 juni 2024

TNO ontwikkelt detectiesysteem ter bescherming kabels en pijpleidingen op zeebodem

TNO heeft een methode ontwikkeld om maritiem verkeer dat zich in de buurt van de onderzeese infrastructuur bevindt automatisch te detecteren. Door niet in gebruik zijnde glasvezels in glasvezelkabels, ook wel dark fibers genoemd, als sensor te gebruiken kunnen trillingen van bijvoorbeeld schepen worden opgevangen en gelokaliseerd. TNO heeft de methode inmiddels succesvol getest. Met behulp van de methode kan een groot gebied langs bijvoorbeeld kabels en pijpleidingen worden gemonitord om schade, al dan niet opzettelijk toegebracht, te voorkomen.

Kwetsbare infrastructuur
Onze offshore kabel- en pijpleidinginfrastructuur groeit gestaag om te voldoen aan onze vraag naar energie en communicatie. We worden steeds afhankelijker van deze infrastructuur, terwijl recente gebeurtenissen aantonen hoe kwetsbaar deze is. Momenteel ontbreken adequate systemen om deze infrastructuur goed te monitoren en te beveiligen. Onder water zijn we als het ware doof en blind.

Succesvol getest bij windmolenparkkabel en telecommunicatiekabel
Deskundigen met geofysische expertise (o.a. detectie van aardbevingen) van de Geologische Dienst Nederland (onderdeel van TNO), hebben met succes in de Noordzee testen gedaan om maritiem verkeer te detecteren in de buurt van deze kabels. Door een kabel van een windmolenpark en een telecommunicatiekabel naar het Verenigd Koninkrijk (meer dan 100 km lang) als sensor te gebruiken, werden trillingsdata verkregen en maritiem verkeer in de buurt van deze kabels gedetecteerd en gelokaliseerd.

Gebruik van laserlicht
Een apparaat (een DAS interrogator) dat gekoppeld wordt aan het uiteinde van de kabels (op land), detecteert over zeer lange afstanden door middel van laserlicht trillingen langs de gehele kabel. Deze trillingen kunnen worden veroorzaakt door aardbevingen, omgevingsgeluid, oceaangolven of zelfs het geluid van zeezoogdieren, maar ook door maritiem verkeer. Door de data met een algoritme te bewerken is het mogelijk maritiem verkeer te detecteren en te lokaliseren. Ter verificatie van de resultaten werd data van het automatic identification system(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) (AIS) gebruikt.

Bij een mismatch tussen deze gegevens zouden de trillingen veroorzaakt kunnen worden door een bron buiten het bereik van AIS of door een bron die zijn AIS uit heeft staan (al dan niet opzettelijk). Zeker in het laatste geval kan automatisch een vroegtijdige waarschuwing naar de eigenaar van de infrastructuur en betreffende autoriteiten verstuurd worden om hen te informeren over verdacht verkeer.

Hoe werkt het detectiesysteem?