Investering van € 2,5 miljard in sterk ondernemingsklimaat voor microchipsector Brainport Eindhoven

Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen behoren tot de top van de wereldwijde microchipindustrie. In de regio Brainport Eindhoven lopen deze organisaties tegen grenzen aan. Zo is er een tekort aan personeel, ruimte en energie. Daarom heeft het kabinet met regionale overheden afspraken gemaakt om deze tekorten aan te pakken. Dit moet ervoor zorgen dat Nederland een aantrekkelijke vestigingsplaats blijft voor de microchipsector en zijn toeleveranciers. Die sector is belangrijk voor ons verdienvermogen en werkgelegenheid en draagt bij aan onze veiligheid en onafhankelijkheid van andere landen.

Onder de noemer ‘Project Beethoven’ hebben Rijk en regio gewerkt aan een omvangrijk pakket maatregelen. Voor deze maatregelen voor onderwijs, kennis en de ruimtelijke infrastructuur trekken zij € 2,51 miljard uit. Met het maatregelenpakket willen zij de Nederlandse microchipsector versterken en verdere groei van de activiteiten in Brainport Eindhoven ondersteunen. Zo investeren zij in praktisch en theoretisch geschoold talent en voldoende ruimte, bereikbaarheid en betaalbare woonruimte in Brainport Eindhoven. Daarnaast maakt het kabinet zich hard voor een internationaal gelijk speelveld en meer Europese coördinatie op het gebied van chipmachines. Bovendien presenteert het kabinet op korte termijn alternatieven voor een aantal belastingmaatregelen voor ondernemers. Het is aan de Tweede en Eerste Kamer om hierover te besluiten.

ASML
ASML waarschuwde onlangs dat het zorgen heeft over het vestigingsklimaat in Nederland. Als daar geen verbetering in komt, zou het bedrijf volgens topman Peter Wennink kunnen besluiten investeringen in verdere groei te verplaatsen naar het buitenland. Het kabinet gaat ervan uit dat deze maatregelen ertoe leiden dat het bedrijf daarvan afziet.

Investeren in talent
De beschikbaarheid van zeer goed opgeleid talent met een mbo-, hbo- of wo-diploma is een cruciale voorwaarde om de microchipsector in Nederland een stevige impuls te geven. Daarom gaat het kabinet extra investeren in talentontwikkeling: € 450 miljoen tot en met 2030 en daarna structureel € 80 miljoen per jaar. Doel is snel meer technici op te leiden voor deze sector, bijvoorbeeld door meer studenten te werven en toe te laten en meer mensen om en bij te scholen. Omdat dit een nationale opgave is, vraagt het kabinet mbo’s, hbo’s en universiteiten in 4 regio’s verspreid over het hele land (Groningen, Enschede, Delft en Eindhoven) om op korte termijn samen met de microchipsector met een uitgewerkt plan te komen. Onderdeel van dit plan is ook om de diversiteit binnen de techniekopleidingen te laten toenemen, om zo al het talent te benutten.

Voldoende ruimte, bereikbaarheid en betaalbare woonruimte
Een goed vestigingsklimaat betekent ook een goede bereikbaarheid van woningen, bedrijven en voorzieningen. Het kabinet en de regio hebben daarom besloten tot forse investeringen in infrastructuur in de Brainportregio. Zo wordt er aanvullend geïnvesteerd in station Eindhoven (Multimodale Knoop Eindhoven Centraal), waar straks meer ruimte is voor (internationale) treinen, bussen, fietsen en woningbouw. Daarnaast worden er maatregelen genomen zodat er meer snelbussen in de regio kunnen gaan rijden, bijvoorbeeld van Eindhoven Centraal naar Veldhoven en over de A2/N2. Zo worden de verschillende campussen in de regio snel en gemakkelijk met elkaar en met Eindhoven Centraal verbonden. Voor de wegen (A2/N2) rondom Eindhoven is extra geld gereserveerd en wordt verkend hoe de bereikbaarheid kan worden verbeterd. Bovendien wordt geïnvesteerd in een breed pakket maatregelen voor de korte termijn, waaronder hubs, fietsverbindingen en afspraken met werkgevers in de regio. In totaal gaat het om een Rijksbijdrage van € 718 miljoen en een regionale bijdrage van € 340 miljoen.

Om de tekorten op het stroomnet in de Brainportregio in kaart te brengen voert het kabinet een verkenning uit. Vervolgens zoekt Brainport Development naar oplossingsmogelijkheden voor de meest urgente knelpunten.

Rijk en regio zetten in op een extra groei van bijna 20.000 woningen tot en met 2030. Deze groei komt boven op de groei van 45.000 woningen zoals afgesproken in de regionale woondeal. Om deze woningen te realiseren stellen Rijk en regio gezamenlijk € 425 miljoen beschikbaar. Hiermee kunnen de woningbouwprojecten financieel mogelijk worden gemaakt en investeren Rijk en regio in de kwaliteit van het gebied.

Van de totale bijdrage van Rijk en regio van € 2,51 miljard, wordt door het Rijk € 1,73 miljard bijgedragen. Daarvan komt € 1,28 miljard uit het budget van het Nationaal Groeifonds en de rest onder andere uit het Mobiliteitsfonds. Gezien de enorme groeibelofte van de chipsector en Brainport en de bijdrage die een sterk ecosysteem kan leveren aan maatschappelijke uitdagingen, passen de investeringen binnen de doelstelling van het Nationaal Groeifonds om het toekomstig verdienvermogen van Nederland te versterken.

Het kabinet gaat er bij deze maatregelen vanuit dat ASML verdere investeringen in Nederland doet en de locatie van de statutaire, fiscale en werkelijke zetel in Nederland behoudt. Het maatregelenpakket is gebaseerd op de huidige groeiprognoses en investeringsplannen voor de halfgeleidersector en Brainport Eindhoven. Indien investeringsplannen wijzigen zullen deze prognoses en daarbij benodigde inzet worden bijgesteld.